Noorderlicht 2017

Als fotograaf en fervent reiziger kun je niet om het Noorderlicht heen. Dit fenomeen met zijn bijzondere, soms dansende kleurschakeringen staat tegenwoordig op het ‘te-doen-lijstje’ van menig reiziger. En met een beetje goede wil en degelijk zoekwerk is het tegenwoordig ook redelijk betaalbaar. Hoewel het Noorderlicht op verschillende plaatsen goed te zien is, het is zelfs ooit helemaal in Singapore gezien (!), maak je toch meer kans in noordelijke landen. Eén van de absolute voorwaarden is echter een heldere sterrenhemel, want net als zonlicht is het Noorderlicht niet zichtbaar achter bewolking.

De Noorse stad Tromsø afficheert zichzelf als ‘Hoofdstad van het Noorderlicht’ en is in principe ook een ideale uitvalsbasis voor tochten naar het Noorderlicht. Daarnaast heeft Tromsø een schitterende ligging tussen allerlei fjorden, het blijft per slot van rekening wel Noorwegen! Vandaar dat onze keus voor onder Noorderlicht-avontuur dan ook op Tromsø viel. Onze trip verliep in veel opzichten wat anders dan we hadden verwacht, gepland en gehoopt. Het Noorderlicht is een natuurverschijnsel en Moeder Natuur heeft zo haar nukken. In de week dat wij Tromsø bezochten, trok er één grote trein aan depressies over de regio, waardoor er bijzonder weinig kans op een heldere sterrenhemel was. De hoeveelheid sneeuw daarentegen was overweldigend. Het sneeuwde vrijwel doorlopend en daarbij kwam er ook af en toe een sneeuwstorm voorbij.

Voor onze jacht naar het Noorderlicht was er eigenlijk maar op één avond een reële mogelijkheid en daarvoor moesten we bovendien naar het Finse Kilpisjärvi, op zo’n drieënhalf uur rijden van Tromsø. Volgens de weersvoorspellingen zou er daar een redelijke kans op een heldere sterrenhemel zijn. Let wel, een redelijke kans, geen zekerheid. Als je echter de keuze hebt tussen 0% kans en een redelijke kans, dan ga je uiteraard voor de redelijke kans. Onderweg bleef het echter sneeuwen, soms zelfs heel flink, tot zelfs minder dan 10 kilometer voor de Noors-Finse grens. Pas nadat we grens waren gepasseerd werd het droog en een stukje verderop konden we inderdaad de sterren aan de hemel zien flonkeren. Even voorbij Kilpisjärvi ligt een meer dat tevens de grens met Zweden vormt en hier stopten we om de sterrenhemel nader te bestuderen. De hemel bleek bezaaid met sterren, de allereerste voorwaarde om het Noorderlicht te kunnen zien, en er was nergens enige bewolking te zien.

Vervolgens liepen we in de ijzige kou richting het meer. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan, want eenmaal in de berm langs de weg blijkt hoeveel sneeuw hier de afgelopen tijd is blijven liggen. Op sommige plekken zak je gewoon tot ruim aan je knieën in de sneeuw. Lang leve de thermopakken! Hoewel je er daardoor als een soort Michelin-mannetje op de Noordpool uitziet, kun je er onbeperkt allerlei rare manoeuvres in de sneeuw mee maken. Na een paar honderd meter ploegen door sneeuw en struikgewas bereiken we een open vlakte en staan we op het Kilpisjärvi-meer. Het is pikdonker en boven ons schitteren duizenden, tienduizenden, honderdduizenden sterren. De Melkweg is fantastisch goed zichtbaar en het wordt ook duidelijk waarom deze zo heet. Tussen alle sterren is een soort melkachtige kleur zichtbaar. Verder is het onwaarschijnlijk stil om ons heen. Eigenlijk zou je gewoon lekker in je thermopak moeten gaan liggen en niets anders doen dan de sterrenhemel bewonderen.

Ondanks alle gunstige omstandigheden bleek de activiteit van het Noorderlicht vrij beperkt. De activiteit van het Noorderlicht wordt uitgedrukt in kp, op een schaal van 1 tot 10 waarbij 1 weinig activiteit is. Als je het Noorderlicht met je eigen ogen wilt zien, heb je toch minstens wel schaal 4 nodig. Onze ogen zijn minder goed uitgerust om het Noorderlicht waar te nemen, al is het wel zo dat je meer ziet als je ogen beter aan het donker zijn gewend. Camera’s daarentegen kunnen ook minder activiteit van het Noorderlicht vastleggen. Bij ons was de activiteit beperkt tot kp 2, maar desondanks was het een geweldige ervaring om de Melkweg zo duidelijk te kunnen zien. Na een tijdje zien we langzaam bewolking vanuit het noordwesten naderen. Dankbaar dat we in ieder geval iets van het wonder hebben kunnen zien stappen we weer in onze auto en rijden we terug naar Tromsø. Al snel begon het onderweg weer te sneeuwen en uiteraard sneeuwde het ook in Tromsø toen we weer terugkwamen bij onze accommodatie.